پایش پیوسته دمای آب با استفاده از فن‌آوری تکه‌نگاری صوتی

فن‌آوری تکه‌نگاری صوتی با ارسال و دریافت دوسویه‏ی امواج صوتی خصوصیات جریان آب از جمله سرعت و دمای آب، دبی جریان، رسوبات معلق، شوری و جهت جریان را در رودخانه‌ها، مخازن سدها، دریاچه‌ها، دریاها و اقیانوس‌ها اندازه‌گیری می‌کند. اگرچه این روش بطور گسترده در کشورهای توسعه‌یافته بکار گرفته می‌شود، اما هیچ سابقه‌ای از استفاده آن در کشورمان وجود ندارد. در این مقاله نتایج کاربرد فن‌آوری تکه‌نگاری صوتی برای اندازه‌گیری دمای آب برای اولین بار در کشور، ارائه شده است. جهت انجام این تحقیق دو دستگاه تکه‌نگاری صوتی به فاصله‌ی 262 متر از یکدیگر و به مدت 20 دقیقه در دریاچه‌ی هفت‌برم واقع در غرب شیراز که دریاچه‌ای کم‌عمق است قرار داده شد و امواج صوتی با بسامد 30 کیلوهرتز در هر 40 ثانیه توسط دستگاه‌ها ارسال شدند. چهار نقطه در راستای ارسال امواج صوتی نیز انتخاب شدند و دمای سطحی نقاط با استفاده از سنسور دما با دقت 1/0 درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که زمان طی‌شده امواج صوتی در طول آزمایش ثابت و حدود 177 میلی‌ثانیه است. تغییرات دما نیز بین 70/19 تا 90/19 درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شد که با داده‌های سنسور دما مطابقت داشت. دقت اندازه‌گیری دما با استفاده از روش تکه‌نگاری صوتی حدود 04/0درجه سانتی‏گراد به دست آمد که نشان داد دما را با دقتی بهتر از سنسور دما اندازه‌گیری می‏کند. بنابراین می‏توان از فن‌آوری تکه‌نگاری صوتی برای پایش پیوسته و درازمدت دما در رودخانه‌ها، دریاچه‏ها و مخازن سدها بهره برد.